همزمان در وبلاگ و یا سایت شخصی نویسنده نیز درج شده باشد لذا اولین مقاله که مقاله ای بسیار مفیدی است و توسط آقای مهندس لولاچی از وبلاگ مباحث مرتبط با سيستمهای نت تهیه و توسط همکاران ایشان ترجمه شده است تقدیم می گردد. ( اگر به زیر نوشت این مطلب دقت کنید به نام آقای مهندس ثبت شده است ) به امید مشارکت بیشتر همکاران و توسعه سلامت صنعت ایران .

 

مقاله : برنامه ريزي و زمانبندي در يک محيط نگهداري و تعميرات ناب

 

بسياري از شرکتها و سازمانها براي توليد محصولات خود درگير يک رقابت جهاني مي باشند. بنظر مي آيد در اين رقابت , شرکتها بدنبال راههايي جهت از بين بردن ضايعاتشان در کليه فرآيندهايشان هستند. بعضي از شرکتها جهت ساده و موثر نمودن عمليات توليدشان , ابتکاراتي را در زمينه توليدات ناب آغاز نموده اند. براي اپراتورها سئوالاتي در خصوص نحوه نگهداري و تعميرات تجهيزات و دستگاهها پيش مي آيد از جمله : تميز کاري روزانه , بازديدهاي تجهيزات , تنظيمات , و تعميرات جزئي آنها. بطوريکه بخشي از اين ابتکارات , مربوط به تجزيه و تحليل فرآيند کلي نگهداري و تعميرات تجهيزات مي باشد. چگونه يک دپارتمان نگهداري وتعميرات که در کوچکترين اندازه ممکن است , در اين محيط جديد ايفاي نقش مي کند؟ چه مقدار از ضايعات و اتلافها (موداها) را مي توان بر طرف نمود؟ آيا برنامه نگهداري و تعميرات پيشگيرانه بهبود داده شده است؟ آيا برنامه نگهداري و تعميرات پيشگويانه براي اين مکان مناسب است؟ چگونه برنامه ريزي و زمانبندي تاثير گذار خواهند بود؟

روشهاي مناسب برنامه ريزي و زمانبندي فعاليتها براي رسيدن به پاسخ اين سئوالات به ما کمک مي کند.

 

فعاليت هايPMاپراتوري

حالا اپراتورها بعضي از کارهايي را که قبلا توسط پرسنل نگهداري و تعميرات انجام مي شد انجام مي دهند. اينکار حالا بايد به گونه اي برنامه ريزي شود که به سمت احتياجات عمليات سوق داده شود. اپراتور اين فعاليتهايPMامکان دارد نياز به آموزشهايي جهت رسيدن به يک سطح مهارت مناسب داشته باشد. فعاليتها ممکن است نياز به جزئيات بيشتري داشته باشند مانند : نقاط روغنکاري روي تجهيزات , انواع روانکارها , و مقدار آنها. نگاه کردن به برچسب هاي نحوه انجام فعاليتها نيز شامل اين موضوع مي شود. آموزشها و تعليمات تخصصي رسمي جهت آموختن اين مهارتها به اپراتورها لازم است تا اينکه آنها بتوانند اين وظيفه را بعهده بگيرند. برنامه ريزي اجرايي اينکه يکي از پرسنل نگهداري و تعميرات با يک اپراتور در يک دوره زماني با هم کار کنند , آموزش حين خدمتي را فراهم مي سازد تا اپراتور بتواند کارها را بطور صحيح انجام داده و يک انتقال فرهنگ نيز صورت گيرد. همچنين اپراتورها بايد بهCMMS(سيستم مديريت مکانيزه نگهداري و تعميرات) دسترسي و تسلط داشته باشد و بتواند بهPMجهت تکميل اطلاعاتش وارد شده و در مواقع نياز از دستورکارهاي تهيه شده دنباله روي نمايد. بمنظور رعايت نمودن زمانبندي مي بايست تقدم کدهاي فعاليتها در برگه هاي دستورکار مد نظر قرار گيرند. اين درخواستهاي انجام کار حلا مي توانند بطور مناسب براي پرسنل , برنامه ريزي و زمانبندي شوند. اضافه بر اين اپراتورها مي بايست اجازه داشته باشند که درخواستهاي انجام کار را کنترل نمايند.اين بازخور فوري(on line) کمک مي کند که اپراتور بتواند به سيستم اعتماد نمايد. وقتي اپراتورها در مورد اين درخواستها با يک پاسخگويي کند و يا عدم پاسخگويي روبرو شوند آنها کمترين اعتماد را به گزارشات دستگاهها و تجهيزات پيدا نموده و اين امر براي برنامه ريزي زمانها بسيار مهم است که اين فعاليتهاي تعميراتي در اسرع وقت به انجام برسند. کار برنامه ريز اين است که يک هماهنگي بين زمان عمليات دستگاه و زمانبندي انجام فعاليتهاي نگهداري و تعميرات مورد نياز ايجاد نمايد. چنانچه با دقت اين موضوع را بررسي کنيم , ميزان فعاليتهايPMآنقدر نيست که موجب به زحمت افتادن اپراتورها شده و يا براي انجام اين فعاليتها زمان زيادي از عمليات اشغال گردد.

 

فعاليت هاي PMنگهداري و تعميرات

برخي از فعاليتهاي نگهداري و تعميرات پيشگيرانه ذاتاٌ تا حد زيادي براي اپراتورها تخصصي هستند. پرسنل ماهر نگهداري و تعميرات مي بايست فعاليتهايي از جمله : اورهال بر اساس زمان , جايگزيني , بازرسي هاي سر زده از اجزاء تجهيزات كاليبره كردن دستگاههاي الكترونيكي پيچيده را، پرسنل نت همچنين بايد بهCMMSبه منظور ورود به سيستمPMجهت تكميل اطلاعاتشان دسترسي داشته و در صورت نياز برگه دستوركارها را تهيه و پيگيري نمايند. فعاليتهاي نت پيشگيرانه به دليل ماهيت تخصصي شان، بايد شامل اطلاعات جزئي تري

مانند: BOM(ليست مواد)، نيازمندي ها، روشهاي كاري، ابزار آلات و اسناد باشند. قطعات و مواد مي بايست به صورت بسته بندي شده و در موقعيتي نزديك به محل هاي كاري قرار گيرند. اين اقدامات به حذف زمانهاي تلف شده به منظور جابجايي هاي زائد براي اطلاعات، ابزار آلات، قطعات و غيره كمك مي كنند. يك بار ديگر هماهنگي با برنامه ريز لازم به نظر مي رسد تا از زمان صحيح انجام اين فعاليتها و اقدامات در حين عمليات اطمينان حاصل گردد. برآوردهايي مفيد هستند كه كارهاي مورد نياز در عمليات را با توجه به مدت زمان انجام آن فعاليتها به طور واقع بينانه تعيين نمايند. اين موضوع (برآورد دقيق) مي تواند از زوائد كاري آينده به دليل دوباره كاري ها و تغييرات شتاب زده و با عجله جلوگيري نمايد.

جداول زمانبندي فعاليتهاي نت پيشگيرانه بايد به صورت هفتگي تهيه شوند. برنامه ريزي و زمانبندي مناسب براي برنامه نگهداري و تعميرات پيشگيرانه كليد اصلي موفقيت يك برنامه نت ناب مي باشد.

 

برنامه نگهداري و تعميرات پيشگويانه

به منظور موفقيت در يك نگهداري و تعميرات فراگير، تعميرات غير برنامه اي بايد كنار گذاشته شوند. براي انجام دادن آنها راهي بهتر از يك برنامه يpdm (نگهداري و تعميرات پيشگويانه) وجود ندارد. ابتدا بايستي اجزاء داخلي تجهيزات و دستگاهها كه قابل رويت نيستند معين و مشخص شوند اين بهترين عملي است كه در شرايط بحراني بتوان روي عملكرد تجهيزات تصميم گيري و حساب نمود. قبلا براي شرايط بحراني تصميم گيري شده، و انواع مختلفي از تكنولوژي هاي پيشگويانه را مي توان براي هر يك از اجزاء (قطعات) انتخاب نمود. نمونه هاي از تكنولوژي ها عبارتند از: آناليز ارتعاشات، گرمانگاري، و آناليز روغن كه براي پيشگويي خرابي هاي ناگهاني (قريب الوقوع) بكار مي روند. معمولا مهندسي نگهداري و تعميرات چنين تصميماتي را اتخاذ مي نمايد. حال زمان آن رسيده كه چگونگي طرح و برنامه و جدول زمانبندي اينگونه فعاليتها را تهيه نمايند. دستور كارهاي نگهداري و تعميرات پيشگويانه بايد توسعه يابد ,يعني شرح تست يا تستهايي كه بايد انجام شوند ، پريود انجام

فعاليتها ، مدت زمان انجام فعاليتها و اينكه توسط چه تخصصي يا چه تكنولوژيي بايد انجام شود مشخص گردد. بنابر اين اينگونه فعاليتها را شما مي توانيد براي ساير حكم كارهايPMنيز به كار بريد. اينگونه حكم كارها بايد براي هر تخصص به طور جداگانه تعيين شوند و براي پيشگويي نوع خاصي از حكم كارهايPMاستفاده شوند. بازخور اين حكم كارها مي تواند به عنوان ورودي سيستمCMMS کار رود. به عنوان نياز حكم كارهاي ديگر مي توانند تهيه شده و تا آنجايي كه امكان دارد فعاليتها متناسب با زمانبندي به انجام برسند.

 

حذف كردن زوائد PM/PDM

فعاليتهايPM/PDM كه توسط اپراتورها انجام شده اند مي بايست مرور شده و اثر گذاري آنها در امر نگهداري و تعميرات بررسي شده و سپس نسبت به آنها تصميم گيري شود. اگر حد اقل شش بار يك فعاليتPM انجام شده باشد و دستور كار اصلاحي صادر نشده باشد مي بايست موضوع مورد رسيدگي قرار گيرد تا در نحوه انجام فعاليتهايPM تغييراتي صورت گيرد. اگر فعاليتهايPM به موقع انجام شده باشند بايد پريود انجام آنها تنظيم گردد. اين كار به صورت نمونه توسط مهندسي نت انجام مي شود، اما وي بايد با برنامه ريز ارتباط داشته باشد تا پريود هاي فعاليتها و جداول زمانبندي بتوانند بر اساس نظرات وي تنظيم شوند. سير انجام بازرسي ها بايستي با توجه به ملاحظات اقتصادي ترتيب داده شوند.

شكل يك نشان دهنده اين است كه برنامه ريز بايد نموداري داشته باشد كه بيشترين تاثيرات روشهاي بازرسي را به عنوان بخشي از اطلاعات برگه دستور كار نشان دهد. كلاٌ در محيط نگهداري و تعميرات ناب به دليل محدوديتهاي منابع در دسترس حذف تمامي زوائد ضروري است.

 

قابليت دسترسي قطعات و ابزار آلات

ليست موجودي قطعات و ابزار آلات جهت اطمينان هم پرسنل عمليات و هم پرسنل نگهداري و تعميرات ضروري است تا هنگام انجام عمليات نگهداري و تعميرات بر روي تجهيزات مشكلي ايجاد نشود. اينكه انبار قطعات و مواد در نزديكي تجهيزات باشند ضروري است تا اينكه مطمئن شويم كه اتلاف وقت براي جستجوي قطعات و يا جابجايي از محلي به محل ديگر در انبار وجود نداشته باشد. زماني كه برنامه ريزي فعاليتهاي نگهداري و تعميرات انجام مي شود، بايد قطعات و ابزار آلات مورد نياز در انبار پاي كار و در نزديكي ايستگاههاي كاري قرار داده شوند. وسايل مورد نياز بايد آماده بوده و بر اساس برنامه جدول زمانبندي فعاليتهاي نگهداري و تعميرات بسته بندي شوند.

 

برنامه ريزي و زمانبندي موداها

در يك محيط نگهداري تعميرات ناب حد اكثر نمودن كارايي پرسنل اپراتوري و پرسنل نگهداري و تعميرات يكي از مهمترين مسائل مي باشد. اهميت جايگاه و نقش برنامه ريزي و زمانبندي نگهداري و تعميرات نبايد دست كم گرفته شود. جزئيات در برنامه ريزي خيلي ضروري هستند. هدف استفاده بهينه از منابع قابل دسترسي مي باشد. اين نيازها كه در تمام سطوح كار وجود دارند بايستي مورد تجزيه تحليل قرار گيرند. تعداد و نوع منابع بايد به وضوح مشخص گردند. مدت زمان انجام فعاليتها بايد به دقت محاسبه شوند. جزئيات مراحل كار از جمله نياز مندي هاي ايمني و يا مجوز هاي لازم بايد در نظر گرفته شوند. يك برنامه ريز مي تواند با استفاده از اطلاعات گذشته و بازديد از محلهاي كاري (ايستگاههاي كاري) نسبت به تجديد نظر در روشهاي انجام كار و نياز منديهايي كه وجود دارد اقدام نمايد. قطعات، مواد و ابزار آلات بايستي مشخص شده و بر حسب نياز قبل از شروع كار در نزديكي محلهاي كاري قرار داده شده باشند. نقشه ها، راهنماها و يا هر دستور العمل مرتبط با كار بايستي براي انجام كار در دسترس پرسنل قرار گيرند. در برنامه كار بايد حمل و نقل ها و نيازمنديهاي تجهيزات هماهنگ و مستند شده باشند. متناسب با عملياتي كه انجام مي شود، زمانبندي اين فعاليتها به عنوان كليدي است براي اينكه تجهيزات مورد نياز هنگامي كه كار شروع مي شود در دسترس باشند. در هر حال بايد از تاخيرات اجتناب نمود. از جدول زمانبندي هفتگي و جلسات هماهنگي مي توان براي مرور و زمانبندي هفتگي و كوتاه مدت فعاليتها كمك گرفت. اين سطح از جزئيات، هماهنگي و ارتباطات به منظور برطرف كردن و از بين بردن زوائد زمانهاي كاري در برنامه ريزي مورد نياز مي باشد.

 

تجزيه و تحليل ريشه اي عيوب

خرابي همه تجهيزات بايد مورد تجزيه و تحليل قرار گيرند. پيدا كردن علل ريشه اي خرابي ها به ما توانايي جلوگيري از آنها را مي دهد. بطور كلي يك مهندس نگهداري و تعميرات مسئوليت هماهنگي اين تلاش ها را به عهده دارد. تعريف كردن و استفاده از كدهاي مناسب براي خرابي ها و درج نمودن آنها در سوابق تجهيزات به عهده برنامه ريزان مي باشد تا هنگام تهيه گزارش خرابي هاي اتفاق افتاده براي تجهيزات بتوانند مورد استفاده قرار گيرند. اين كدها غالباٌ تجزيه و تحليل در مورد ابزار آلات مورد نياز براي بر طرف نمودن مشكلات تجهيزات را امكان پذير مي سازند. هنگامي كه مشكلات برطرف شدند امکان دارد , برنامه ريز و مهندس نگهداري و تعميرات نياز به تنظيم نمودن روشهاي كار، پريود فعاليتها و يا مشخصات قطعات بر اساس نتايج به دست آمده داشته باشند.

 

ساختار سازماني

منابع در نمونه اي از سازمانهاي صنعتي ناب , به تيمهاي متمركز و مستقل، محدوده خاص و تخصصي يا اجزاء كاري تقسيم بندي مي شوند. در اينگونه سازمانها تعيين نمودن وظايف و مسئوليتها و ساختار گزارشات داراي اهميت مي باشند. به عنوان نمونه يك تيم كاري نياز به تعدادي پرسنل براي انجام آن كار دارد كه ممكن است يكي از پرسنل نگهداري و تعميرات كه در آن حوضه تخصص دارد هم جزو آنها باشد. به طور كلي تمام تيم هاي كاري در خصوص انجام وظايفشان بطور متمركز پشتيباني مي شوند. همچنين برنامه ريزي و زمانبندي نيز بايستي به طور متمركز صورت گيرد. برنامه ريزي و زمانبندي وظايف مي بايست فعاليتهايي كه منابع مركزي نگهداري و تعميرات انجام مي دهند به خوبي با تيم هاي كاري تناسب داشته باشد. يك چارت سازماني بايد براي نشان دادن و توصيف نمودن اين ارتباطات داخلي توسعه يافته باشد.

تمركز در وظايف برنامه ريزي به جلوگيري از كارهاي تكراري كمك مي كند. اين نوع از ساختار سازماني با ارتقاء و ايجاد نگهداري و تعميرات ناب و انتقال تمركز به نگهداري و تعميرات انديشه گرايانه كمك مي كند.

 

نقشه فرآيند :

براي اينكه برنامه ريزي و زمانبندي نگهداري و تعميرات ناب موثر واقع گردد، مهم است كه نقشه فرآيند كار براي تيم هاي كاري و مركز نگهداري و تعميرات تهيه شده باشد. اين تفاوتي با نقشه نيازمندي هايي كه قبلاٌ تهيه شده نداشته و براي جانمايي بهينه سلولهاي كاري در يك ايستگاه توليدي ثابت به كار مي رود. اينكار مي بايست با سعي و تلاش گروهي انجام شود , تا اينكه مجبور به خريد اين فرآيند به طور كامل نشوند. تعريف اين فرآيند تضمين خواهد كرد كه برنامه ريز به اطلاعات و آگاهي خوبي براي برنامه ريزي و زمانبندي دست پيدا كند كه بيشترين بهره وري و كارآيي را در دسترسي به منابع ايجاد نمايند. همچنين براي مدير اطلاعات دقيقي را فرا هم مي سازد تا اطمينان وي را جلب نمايد.

 

 

معيارهاي نگهداري تعميرات ناب

يك آيتم مهم كه اطمينان مي دهد اهداف فعاليتهاي نگهداري و تعميرات با اهداف كلي بازاريابي منطبق مي شوند و يا به طور همزمان با هم انجام مي شوند در زير بيان شده اند. معيارهادر سه مقول (گروه) قرار مي گيرند. معيار اندازه گيري خط كف (محور افقي) بر مبناي دلار مي باشد و عمل سيستم نگهداري و تعميرات با كارآيي سنجيده مي شود و عمل برنامه ريزي با اثر بخشي سنجيده مي شود.

اين سيستم نشان مي دهد كه كارآيي خط كف شركت , به همان خوبي كارآيي نگهداري و تعميرات است. بهترين روشهاي نگهداري و تعميرات بايد در خدمت هدف نهايي باشند، اهداف موقتي براي نشان دادن پيشرفت يا عدم پيشرفت کارها مورد استفاده قرار مي گيرند. هنگامي كه فرآيند نگهداري و تعميرات مورد بررسي قرار مي گيرد معيار هاي انتخاب شده به راحتي و آساني مي توانند مورد ارزيابي قرار گيرند. به خاطر آوريد" چيزي اندازه گيري مي شود كه انجام مي شود."

 

معيار هاي خط كف معيارهاي اجرايي نگهداري و تعميرات معيارهاي برنامه ريزي

هزينه هاي نگهداري و تعميرات/واحد محصول نگهداري و تعميرات طراحي شده(بر حسب درصد) طرح هاي انجام شده. نفر ساعت واقعي

اضافه كاري (برحسب درصد) فعاليتهاي PM انجام شده(بر حسب درصد) موجودي انبار آماده

هزينه انرژي/واحد محصول انبار هفتگي ميزان اثر بخشي زمانبندي

موجودي مصرف ماهانه نفر ساعت نيروي انسانيPMنفر ساعت نيروي انساني قابل استفاده بهره وري نيروي انساني

 

نتيجه گيري

ورود به دنياي نگهداري و تعميرات ناب مي تواند براي هر شركتي چالشهايي ايجاد نمايد. اغلب مي بايست فرهنگ ها دگرگون شده و روشهاي انجام كار مورد مهندسي مجدد قرار گيرند. بعضي اوقات بقاء در اين رقابت ممكن است شرط باقي ماندن در بازار باشد. با ابزار آلات درست وصحيح ، در مكان مناسب ، با يك كار آموزي خوب ، نيروي كاري منظم و بهره گيري از يك فرآيند مناسب ، اهداف شما دست يافتني هستند. از همه بالاتر و مهم تر اطمينان از داشتن هسته و اساس برنامه ريزي و زمانبندي در سازمان شماست.

" ناب بودن فقط با برنامه ريزي داشتن."

مترجم و ويرايشگر : مهندس محمدرضا اردستاني