سوال در مورد محاسبات OEE
روز يک شنبه 16/11/84 با آقاي مهندس شادمهر نويسنده وبلاگ وزين مهندسان نت ايران جهت آشنائي و همکاري بيشتر تماس تلفني داشتم که زحمت کشيدن و موارد درخواستي را به اطلاعم رساندن که از همين جا از ايشان تشکر مي کنم.
اما چند سوال مطرح و مهم در زمينه محاسباتOEE :
1- در محاسبه مولفه کيفيت (Quality rate) در فرمولOEE آيا چه نوع محصول برگشتي ناشي از کيفيت منظور است؟آيا فقط عيوب ناشي از عملکرد تجهيز منظور است يا نه تمام برگشتي ها حتي به دليل مشکلات نيروي انساني يا مشکل کيفي مواد اوليه؟مثلا" اگر از تعداد 100 عدد قطعه توليدي يک ماشين 10 عدد به دليل مشکل فني ماشين رد شود و 5 عدد نيز به دليل مشکل نيروي انساني (مثلا" کم دقتي اپراتور) در اين صورت مولفه کيفيتOEE چگونه محاسبه مي شود؟
تمامي محصولات نامرغوب به هر دليل اعم از مشکلات ماشين ، اشتباه اپراتور، حتي بازکاريها ، محصولات به اصطلاح درجه دو و سه ، مواد نامرغوب اوليه ، ضايعات حاصل در ابتداي راه اندازي دستگاه يا مراحل اوليه توليد و غيره (که اين و غيره اش مهم است!) در محاسبه کيفيت درOEE مي بايست مد نظر باشد.چرا؟ چونOEE اثر بخشي کلي(جامع) تجهيزات است و يکي از شاخصهاي کليدي درTPM مي باشد و هر آن چيزي که به صورت مستقيم و غير مستقيم بر ميزان بازدهي و کارائي تجهيزات ما مي تواند تاثير بگذارد مي بايست مد نظر باشد بدين ترتيب تمامي امکان مشارکت فراگير واحدهاي سازمان در تعيينOEE فراهم مي گردد.بعد از محاسبه ميزانOEE مي بايست دلايل کاهش شاخص بررسي و مشخص شود؛ که مي تواند يکي از دلايل تاثير گذار در کيفيت مواد اوليه نامرغوب يا کم دقتي و آموزش نا کافي اپراتورها باشد، زيرا که عدم آموزش و دقت اپراتور و هم چنين استفاده از مواد نامرغوب باعث شدند ما نتوانيم از ماشين مذکور حداکثر محصول با کيفيتي را که امکانش بوده است توليد کنيم.لذا مي بايست براي آنها اقدام مقتضي را تعريف و رفع نماييم تا ماشين ما بتواند هر 100 عدد قطعه را با کيفيت مورد نظر توليد کند.
2- براي محاسبه مولفه عملکرد (کارآيي)(performance rate) نيز تاثير ساير عوامل به غير از تجهيزات چگونه است؟آيا در محاسبات ساير عوامل موثر بر کارآيي ماشين مثل مهارت اپراتور نيز در نظر گرفته مي شود يا خير؟
با مرور مجدد مفاهيم مولفه عملکرد متوجه مي شويم عامل اصلي کاهش شاخص عملکرد توقفات کوچک و غير قابل ثبت و يا کار کردن با سرعت پايين مي باشد.چند مورد از دلايل کار با سرعت پايين:روشهاي اشتباه توليد ، عدم آموزش ، توانايي و مهارت کافي اپراتورها، عدم شناخت توانايي ماشين، عدم وجود روشهاي و دستورالعملهاي مناسب و ... مي باشند.که اينجا من سعي کردم بيشترموارد مربوط به غير از تجهيزات را مثال آورم.لذا با توجه به توضيحات مربوط به سوال اول در اينجا نيز مي توان گفت بلي مي بايست تمامي عوامل موثر بر کاهش سرعت توليد را مد نظر داشت.
3- در بازديد از کارخانجات مختلف سوال ديگري که همکاران مطرح مي کردند اين بود که آيا براي محاسبه ميزان دسترسي(availability) در شاخصOEE زمان کل را 24 ساعت بگيريم و يا مدت زمان شيفت کاري در کارخانه را؟ مثلا" ممکن است دو شيفت کاري 8 ساعته کارخانه کار کند و يا حتي يک شيفت!
هر دو روش ممکن است اما:
1- در چين فقط 10 روز تعطيلي (به غير از يک رو در هفته) در سال وجود دارد.
2- در چين اکثر کارخانجات بيش از 20 ساعت کار مي کنند( در چند شيفت)
3- آيا شما ماشين آلات خودتان را مطابق طرح تجاري سازمان براي يک شيفت کاري خريد کرده ايد؟
4- آيا کارخانه شما جهاني مي انديشد؟
6- درTPM مشارکت فراگير تمامي واحدهاي سازمان مدنظر است.واحد بازايابي، فروش و برنامه ريزي شما براي زمانهاي بي کاري ماشين آلات شما چه انديشيدن؟!
نگهداری و تعميرات بهره ور فراگير TPM